जळगाव मिरर | २७ मे २०२३
देशात गेल्या काही दिवसापूर्वी २ हजाराची नोट चलनबाह्य करण्यात येत असल्याची घोषणा आरबीआय ने केल्यानंतर अनेकानी बँकेत जावून हि नोट बदलविण्यात येत आहे. 2000 च्या नोटांवर बंदी घातल्यानंतर आता 500 रुपयांच्या नोटेबाबत मोठी बातमी येत आहे. 2000 च्या नोटांचे चलन बंद झाल्यानंतर रिझर्व्ह बँकेकडून नवीन ऑर्डर आली आहे. 2000 ची नोट बदलण्यासाठी, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने छापखान्याला दिवसाचे 24 तास, आठवड्याचे 7 दिवस काम करण्यास सांगितले आहे.
2000 च्या नोटा बदलून घेण्यासाठी लोक मोठ्या प्रमाणात बँकांमध्ये पोहोचत आहेत. अशा स्थितीत बँकांकडे 500 च्या नोटा तुटून पडल्या आहेत. त्यांचा पुरवठा पूर्ण करण्यासाठी, RBI प्रिंटिंग प्रेसला 24 तास काम करण्यास सांगत आहे. अर्धा दिवसही पूर्ण होत नाही की बँकांमध्ये पाचशेच्या नोटांचा तुटवडा आहे. आता त्याचा पुरवठा करण्यासाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने प्रिंटिंग प्रेसला २४ तास नोटा छापण्यास सांगितले आहे.
2000 च्या नोटांचे चलन बंद झाल्यापासून सर्वत्र गोंधळाचे वातावरण आहे. नोटा बदलल्यामुळे बँकांमध्ये रोख रकमेचा तुटवडा निर्माण झाला आहे. अशा परिस्थितीत रिझर्व्ह बँकेने चारही नोटा छापणाऱ्या छापखान्यांना नोटांचा पुरवठा पूर्ण करण्यासाठी रात्रंदिवस काम करण्यास सांगितले आहे. जेणेकरून लोकांना पुरेशा 500 च्या नोटा मिळू शकतील. कृपया सांगा की सध्या बाजारात सुमारे 24 हजार कोटी म्हणजेच 3 ट्रिलियन 2000 च्या नोटा आहेत. जे चलनातून बाहेर काढण्यात आले आहेत.
आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार, आताही प्रिंटिंग प्रेस आपले सर्वोत्तम देऊनच काम करत आहेत. पण येत्या काळात 2000 च्या नोटा बदलण्यासाठी प्रिंटिंग प्रेसला 40% ने वेग वाढवावा लागणार आहे. जेणेकरून 2000 च्या नोटा बदलण्याचे टार्गेट येत्या 5 महिन्यांत पूर्ण करता येईल. 2018 पासून 2000 च्या नोटांची छपाई थांबली आहे. सध्या रिझर्व्ह बँकेचे लक्ष केवळ पाचशेच्या नोटांच्या छपाईवर केंद्रित आहे. मी तुम्हाला सांगतो, 2016 मध्ये जेव्हा 500 आणि 1000 च्या नोटा बंद झाल्या होत्या. तेव्हाही प्रिंटिंग प्रेस चोवीस तास चालत असे. त्या बदलण्यासाठी 200, 500 आणि 2000 च्या नव्या नोटा चलनात आणल्या. त्या काळीही प्रिंटिंग प्रेस रोख प्रवाह व्यवस्थापित करण्यासाठी वेगाने नोटा छापत असे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेने लोकांना 2000 च्या नोटा बदलण्यासाठी 30 सप्टेंबरपर्यंत म्हणजेच 4 महिन्यांचा वेळ दिला आहे. या काळात लोक त्यांच्या 2000 च्या नोटा बदलू शकतात. मात्र, एकावेळी 20000 म्हणजेच 2000 च्या फक्त 10 नोटा बदलता येतील.
